احتیاط مستحب
احتیاط غیر الزام‌آور را احتیاط مستحب گویند.
کسی که برای معصیت سفر کرده، موقعی که از سفر بر می‌گردد، اگر توبه کرده باید نماز را [در حال بازگشت] شکسته بخواند و اگر توبه نکرده باید نماز را تمام بخواند و احتیاط مستحب آن است که هم شکسته و هم تمام بخواند.
عنوان مسئله:
کسی که برای معصیت سفر کرده، موقعی که از سفر بر می‌گردد، اگر توبه کرده باید نماز را [در حال بازگشت] شکسته بخواند و اگر توبه نکرده باید نماز را تمام بخواند و احتیاط مستحب آن است که هم شکسته و هم تمام بخواند.
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] مسافری در بازگشت از سفر، نماز ظهر و عصر را در راه نخوانده و یک ساعت به روز به وطنش رسیده، ولی فراموش کرده نماز ظهر و عصر را بخواند اکنون قضای آنها را شکسته بخواند یا تمام؟
- [آیت الله بهجت] کثیرالسّفری که در سفر اوّلش نماز را شکسته می خواند. آیا در بازگشت هم همین حکم را دارد؟
- [آیت الله مظاهری] من چند وقتی است بعد از گناهانی که انجام دادهام، فکر بازگشت از گناهان و قصد توبه دارم. لطفاً راه توبه واقعی را به من نشان دهید.
- [آیت الله اردبیلی] کسی که برای انجام معصیتی به سفر میرود و ،خدای ناکرده، مرتکب معصیت می‌شود، در راه بازگشت به وطن، آیا باز هم سفرش سفر معصیت محسوب می‌شود و نمازش تمام است؟
- [آیت الله سبحانی] اگر شخصی به جهت شرکت در عروسی همراه باگناه و رقصیدن به سفر رود، آیا سفر او سفر معصیت است و باید نماز را تمام بخواند؟
- [آیت الله بهجت] آیا در سفر می توان نماز استیجاری خواند؟ و در صورت جواز، باید شکسته بخواند یا تمام؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا بر بچه ممیزی که میخواهد نماز بخواند، شکسته خواندن نماز در سفر و کامل خواندن آن در وطن، لازم است یا خیر؟
- [آیت الله خامنه ای] کسی که بدون قصد معصیت مسافرت کند، ولی در بین راه برای ادامه و تکمیل سفر قصد ارتکاب معصیت نماید، آیا نمازش را باید تمام بخواند یا شکسته؟ آیا نمازهای شکسته ای که در طول راه خوانده، صحیح است یا خیر؟
- [سایر] آیا ممکن است کسی که توبه می‌کند جایگاهش نزدخدا ، مثل همان موقعی است که گناه نمی کرده است و خداوند او را مثل گذشته دوست داشته باشد؟
- [آیت الله بهجت] مسافر در سفر نماز را تمام خوانده، روزه را هم گرفته، بعدا فهمیده که باید نماز را شکسته بخواند و روزه را افطار نماید. آیا نماز و روزه ی قبلی وی درست است یا احتیاج به اعاده دارد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- کسی که سفر او سفر معصیت است، اگر در بین راه از قصد معصیت برگردد، چنانچه باقیماندهی راه هشت فرسخ باشد، یا چهار فرسخ باشد و بخواهد برود و همان روز یا شب آن برگردد، باید نماز را شکسته بخواند.
- کسی که شغلش مسافرت است، اگر در غیر وطن خود ده روز بماند، چنانچه از اوّل قصد ماندن ده روز را داشته، در سفر اولی که بعد از ده روز میرود، باید نماز را شکسته بخواند و اگر از اوّل قصد ماندن ده روز را نداشته، باید در سفر اوّل تمام بخواند و احتیاط مستحب آن است که هم شکسته و هم تمام بخواند.
- کسی که برای معصیت سفر نکرده، اگر در بین راه قصد کند که بقّیهی راه را برای معصیت برود، باید نماز را تمام بخواند؛ ولی نمازهایی را که شکسته خوانده صحیح است.
- اگر سفر مختصری از هشت فرسخ کمتر باشد، یا انسان نداند که سفر او هشت فرسخ است یا نه، نباید نماز را شکسته بخواند و چنانچه شک کند که سفر او هشت فرسخ است یا نه، در صورتی که تحقیق کردن برایش مشقّت دارد، باید نمازش را تمام بخواند و اگر مشقّت ندارد، بنا بر احتیاط واجب باید تحقیق کند که اگر دو عادل بگویند، یا بین مردم معروف باشد که سفر او هشت فرسخ است، نماز را شکسته بخواند.
- راننده و دوره گردی که در دو سه فرسخی شهر رفت و آمد می‌کند، چنانچه اتفاقاً سفر هشت فرسخی برود، باید نماز را شکسته بخواند؛ ولی اگر مردم بگویند شغل او مسافرت است، در صورتی که سفر هشت فرسخی برود، بنا بر احتیاط واجب باید نماز را هم شکسته و هم تمام بخواند.
- کسی که در سفر به اختیار دیگری است، مانند نوکری که با آقای خود مسافرت می‌کند، چنانچه بداند سفر او هشت فرسخ است، باید نماز را شکسته بخواند و اگر نداند بنا بر احتیاط واجب باید از او بپرسد، که اگر سفر او هشت فرسخ باشد، نماز را شکسته به جا آورد.
- کسی که باید نماز را بشکند، اگر نماز را تمام کند معصیت کرده ولی نماز او صحیح است، اگر چه احتیاط مستحب آن است که دوباره بخواند.
- اگر سفر او سفرِ حرام نباشد، ولی حیوان سواری یا مرکب دیگری که سوار است غصبی باشد، یا در زمین غصبی مسافرت کند، بنا بر احتیاط واجب باید نماز را هم شکسته و هم تمام بخواند.
- اگر مخصوصاً برای آن که کار واجبی را ترک کند مسافرت نماید، نمازش تمام است، پس کسی که بدهکار است، اگر بتواند بدهی خود را بدهد و طلب کار هم مطالبه کند، چنانچه در سفر نتواند بدهی خود را بدهد و مخصوصاً برای فرار از دادن قرض مسافرت نماید، باید نماز را تمام بخواند؛ ولی اگر مخصوصاً برای ترک واجب مسافرت نکند، باید نماز را شکسته بخواند و احتیاط مستحب آن است که هم شکسته و هم تمام بخواند.
- مسافری که میداند باید نماز را شکسته بخواند، اگر بعضی از خصوصیات آن را نداند، مثلاً نداند که در سفر هشت فرسخی باید شکسته بخواند، چنانچه تمام بخواند نمازش باطل است.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله نوری همدانی] کسی که برای معصیت سفر کرده ، موقعی که از سفر بر می گردد اگر توبه کرده ، باید نماز را شکسته بخواند . و اگر توبه نکرده ، و در بازگشت فقط قصد عودَ به وطن را دارد نماز را باید تمام بخواند ، و احتیاط مستحب آن است که هم شکسته و هم تمام بخواند .
- [آیت الله شبیری زنجانی] کسی که برای معصیت به مقدار مسافت شرعی سفر کرده، موقعی که از سفر بر می‌گردد اگر توبه کرده، باید نماز را شکسته بخواند و اگر توبه نکرده باید تمام بخواند و احتیاط مستحب آن است که هم شکسته و هم تمام بخواند.
- [آیت الله خوئی] کسی که برای معصیت سفر کرده، موقعی که از سفر برمیگردد، اگر برگشتن بتنهایی هشت فرسخ است، باید نماز را شکسته بخواند و احتیاط مستحب آنست که درصورتی که توبه نکرده، هم شکسته و هم تمام بخواند.
- [آیت الله سیستانی] کسی که برای معصیت سفر کرده ، موقعی که از سفر برمیگردد اگر برگشتن به تنهائی هشت فرسخ است ، باید نماز را شکسته بخواند ، و احتیاط مستحب آن است که در صورتی که توبه نکرده ، هم شکسته و هم تمام بخواند .
- [آیت الله اردبیلی] اگر کسی که برای معصیت سفر کرده، هنگامی که از سفر برمیگردد توبه کرده باشد، باید نماز را شکسته بخواند و اگر توبه نکرده باشد، باید تمام بخواند و احتیاط مستحب آن است که هم شکسته و هم تمام بخواند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] کسی که برای معصیت سفر کرده موقعی که از سفر برمی گردد اگر توبه کرده باید نماز را شکسته بخواند و اگر توبه نکرده باید نماز را تمام بخواند. و اگر برگشتن از سفر در نظر عرف جزء رفتن به سفر، معصیت محسوب شود، بعید نیست وظیفه اش تمام باشد گرچه احتیاط آن است که هم شکسته و هم تمام بخواند.
- [آیت الله سبحانی] کسی که برای معصیت سفر کرده، موقعی که از سفر به وطن برمی گردد باید نماز را شکسته بخواند خصوصاً اگر توبه کرده باشد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] کسی که از سفر معصیت بر می گردد اگر توبه کرده و تا محلی که می خواهد بر گردد هشت فرسخ یا بیشتر باشد، باید نماز را شکسته بخواند، همچنین اگر توبه نکرده ولی در بازگشت آلوده به معصیت نیست.
- [آیت الله وحید خراسانی] کسی که برای معصیت سفر کرده موقعی که از سفر بر می گردد اگر برگشتنش به تنهایی هشت فرسخ باشد باید نماز را شکسته بخواند و احتیاط مستحب ان است که در صورتی که توبه نکرده هم شکسته و هم تمام بخواند
- [آیت الله علوی گرگانی] کسی که برای معصیت سفر کرده، موقعی که از سفر برمیگردد اگر توبه کرده، باید نماز را شکسته بخواند و همچنین است اگر توبه نکرده، باید شکسته بخواند مگر این که در برگشتن هم قصد معصیت کند یا برگشتن آن هم جزو سفر قبلی حساب شود.